Art of the possible: towards an antifascist feminist front

Ateny, Grecja 2018
Art of the Possible... to projekt zainicjowany przez teoretyczki i pisarki Angelę Dimitrakaki i Antonię Majaca oraz artystkę Sanję Iveković. Praca, prezentowana w czasie Documenta 14 w Atenach w 2017 roku, składa się ona z dwóch elementów: częściowej rekonstrukcji berlińskiego Monumentu Rewolucji Październikowej oraz dokumentu dźwiękowego, zawierającego szereg wypowiedzi kobiet z całego świata.

Pierwszą część projektu Art of The Possible stanowi przygotowana Sanję Iveković rekonstrukcja brutalistycznego Monumentu Rewolucji Październikowej, projektu Ludwiga Miesa van der Rohe. Pomnik ten upamiętniał nie tylko samą rewolucję, ale również postaci Różę Luksemburg i Karla Liebknechta. Stanął on w Berlinie w 1926 roku, jednak nie przetrwał nawet dekady został zniszczony przez nazistów w 1935 roku. Sanja Iveković zrekonstruowała jedynie postument to sam akt próby odtworzenia monumentu miał przypomnieć o kobiecych liderkach rewolucji wymazywanych nie tylko z przestrzeni miejskiej, ale także z pamięci i historii. Zdaniem chorwackiej artystki stworzony przez nią obiekt ma w obliczu narastającego faszyzmu i neoliberalnego kapitalistycznego imperializmu stanowić impuls do wytworzenia nowych form zaangażowania politycznego.

Druga i właściwie najważniejsza część pracy Art of the possible to kolektywny zapis dźwiękowy,na który złożyły się wypowiedzi kobiet z różnych części świata i środowisk: aktywistek, polityczek, krytyczek, artystek, poetek i feministek. Każda z nich przedstawia swoją wizję międzynarodowego, feministycznego frontu antyfaszystowskiego, którego stworzenie zaproponowały Dimitrakaki i Majaca. Dokument ten został zainspirowany definicją praktyki politycznej Róży Luksemburg, którą opisywała ona w kategoriach „sztuki możliwego:

„Tylko w ten sposób nasza praktyczna walka staje się tym, czym być powinna: realizacją naszych zasad w procesie życia społecznego, wcielaniem w życie naszych ogólnych zasad w codziennej działalności praktycznej. Tylko pod tym warunkiem walczymy w jedyny dopuszczalny sposób o to, co jest w każdej chwili możliwe” https://www.marxists.org/archive/luxemburg/1898/09/30.htm [dostęp:22.12.2018].↩︎.

Podążając za słowami Róży Luksemburg kobiety i kolektywy zaproszone do projektu potraktowały w kategoriach „możliwego” zaistnienie międzynarodowego, antyfaszystowskiego frontu feministycznego i nagrały krótkie wypowiedzi na temat tego, czym jest dla nich faszyzm oraz jakie znaczenie ma dzisiaj feministyczna walka przeciw faszyzmowi.

Autorki wypowiedzi: Mujeres Públicas (kolektyw artywistyczny, Argentyna), Elke Krasny (teoretyczka sztuki, Austria), Jaleh Mansoor (historyczka sztuki, Kanada), Cecilia Vicuña (artystka, poetka, Chile), Vesna Kesić (aktywistka, pisarka, Chorwacja), Frederikke Hansen i Tone Olaf Nielsen (założycielki CAMP, Dania), Mare Tralla (artystka i aktywistka, Estonia/UK), Arahmaiani (artystka i aktywistka, Indonezja), Giovanna Zapperi (historyczka sztuki, Włochy/ Francja), Isabell Lorey (teoretyczka polityki, Niemcy), Athena Athanasiou (teoretyczka społeczna, Grecja), Phoebe Giannisi (poetka, Grecja), To Mov/The Purple (kolektyw feministyczny, Grecja), The Organization of United African Women (Migrant Women Association, Grecja), Larissa Vergou (aktorka i radna Aten, Grecja), Universal Jenny (poetka, Grecja), Dilar Dirik (pisarka i aktywistka, Kurdish Women’s Movement), Sylvia Marcos (pisarka i aktywistka, Meksyk), Syreny.tv, Ewa Majewska & Aleka Polis (sieć feministyczna, Polska), Ana Teixeira Pinto razem z Alex Martinis Roe (pisarka i poetka, Portugalia, Australia, Niemcy), Gülsün Karamustafa (artystka, Turcja), Esther Leslie (teoretyczka kultury i polityki, UK), International Women’s Strike (USA), The National Women’s Liberation (USA), Kristine Stiles (historyczka sztuki, USA), Martha Wilson (artystka, USA), Bojana Pejić (historyczka sztuki, Serbia), Shubigi Rao (artystka i pisarka, Singapur), Nuria Enguita Mayo (historyczka sztuki, Hiszpania), Le Zbor (Chór Feministyczny, Zagrzeb), Revolutionary Association of the Women of Afghanistan (RAWA)

Nagranie zostało opracowane przez feministkę, performerkę i twórczynię muzyki elektronicznej AGF (Niemcy/ Finlandia) i jest dostępne tutaj.

Zdjęcia projektu pochodzą ze strony Documenta 14.

Szkic projektu pomnika pochodzi ze strony Make Shift, tam również znajduje się opis historii Monumentu Rewolucji Październikowej.